اعتکاف
استادپناهیان:
💠 مهم‌تر از عبادت، هدف از عبادت است. اگر کسی عبادت را با یک هدف نازل انجام دهد به همان میزان از ارزش عبادتش کم خواهد شد. مثلاً تصمیم بگیرد آدم خوب یا اخلاقی شود. برخی به‌اشتباه هدف از عبادت را اخلاق می‌گیرند.
💠 بنده اخلاق را انکار نمی‌کنم. اخلاق خوب است ولی در حد و اندازه‌هایی نیست که هدف عالی عبادت قرار گیرد.
💠 امام صادق (ع) دو صفت برجسته اخلاقی صبر و شکر را به سگان مدینه نسبت می دهند. معلوم می شود اخلاقی رفتار کردن زیاد هم هنر نیست. حیوانات هم گاهی از این اخلاق بهره‌مندند.(هَکَذَا تَفْعَلُ الْکِلَابُ عِنْدَنَا؛مستدرک،ج11، ص220)
💠 اخلاق اتفاق خوبی است که در مسیر راه بندگی رخ می‌دهد و خیلی ربطی به هدف بندگی ندارد؛ حتی بدون بندگی هم می‌شود؛ انسان اخلاق خوبی داشته باشد.
💠 کسانی که در بندگی استکبار می‌ورزند در برخی از اخلاقیات بسیار برجسته می‌شوند. می‌بینید یک صفت اخلاقی را به‌صورت عاشقانه‌ای می‌پردازند. بنابر نقلی، ابن ملجم در یک نگاه ساده، ناگهان مهربانی و دلسوزی به بازماندگان و یتیمان جنگ نهروان در او شعله‌ور شد و تصمیم گرفت امیرالمؤمنین را بکشد.(فَتَرَحَّمُوا عَلَیْهِم؛ اعلام الوری/ ص199)
💠 بعضی که حالاشان بدتر است، هدف خودشان از عبادت را هدفی پایین‌تر از اخلاق قرار می‌دهند؛ که عبارت است از آرامش! الآن برخی روانشناسان می‌گویند اگر عبادت؛ مایۀ آرامش تو است؛ عبادت کن؛ مهم آرامش تو است. اما نه آدم شدن و نه آرام شدن نمی‌تواند هدف از بندگی باشد. هدف بالاتر از این‌هاست.
💠 هدف از عبادت چیست؟ هدف از عبادت؛ همان هدف زندگی است که فرمود: ای انسان تو به‌سوی ربّ خودت رونده‌ای است که رنج می‌کشی؛ و چه رنجی! و نهایتاً به ملاقات خدا خواهی رسید. «یا أَیُّهَا الْإِنْسانُ إِنَّکَ کادِحٌ إِلى رَبِّکَ کَدْحاً فَمُلاقیهِ»(الانشقاق؛6)
💠 هدف ما ملاقات باخداست؛ و این بزرگ‌ترین اتفاق زندگی ماست و او بزرگ‌ترین کسی است که ما قرار است به ملاقات او برویم. لذت دیدن او هرگز تمام نمی‌شود به همین دلیل عمر جاودانه به من و شما داده است.
💠 لذت دیدن او، از لذت دیدن همه دیدنی‌ها که او خلق کرده بیشتر است. مستی بوی او؛ از تمام عطرهای عالم بیشتر است. او همه این عالم را آیت خود قرار داده است. تمام لذت‌های عالم نشانی از اوست. خودش چیز دیگری است.
💠 او ما را برای خودش آفریده، نه اینکه خوب شویم بعد برویم از او پاداش بگیریم.
💠 عبادت از فرصت‌های استثنایی است تا مستقیم با خودش حرف بزنی و ملاقات را تمرین کنی. آن‌قدر این ملاقات باعظمت است، بالاتر از تماشای کائنات؛ هرروز پنج مرتبه سر سجاده نماز می‌روی تا تمرین ملاقات کنی. امام رضا (ع) فرمود: «کسی به ذکر بپردازد (که مصداق اتم عبادت است) و مشتاق لقاء خدا نشود خودش را مسخره کرده است.»(معدن الجواهر/ ص 59) پس به چه دلیل عبادت می‌کنی؟!
💠 اعتکاف یعنی به شما فرصت داده‌اند که سه روز پی‌درپی او را عبادت کنی. شما داوطلبانه آمده‌اید که ببیند چه اتفاقی بعد از مرگ می‌افتد؛ شما کنجکاوی خود را نشان می‌دهید که در پس پرده مرگ چیست؟ می‌خواهم مشتاق آن شوم فرمود: «مرگ مؤمن مثل بوییدن یک گل خوشبو که مست‌کننده است»(فَیُوضَعُ عَلَى ذَقَنِه؛ الاختصاص، ص345)(المَوتُ رَیحانَةُ المؤمن؛ دعائم/ج 1/ ص 221) مرگ جلوه‌ای از لقاءالله است.
💠 یکی از برنامه‌های پیشنهادی اعتکاف؛ می تواند نوشتن وصیت‌نامه باشد. شاید مزه لقاءالله را با نوشتن وصیت‌نامه به ما چشاندند.
#سخنرانی #استاد_پناهیان در افتتاحیه مراسم #اعتکاف
#مسجد_دانشگاه_تهران - 96.1.21